Trong tiến trình bình thường của ung thư, tế bào ung thư sẽ xuất phát từ một cơ quan (Được gọi là ung thư nguyên phát tại cơ quan đó). Nó sẽ theo các tiến trình sau:
-
Ung thư tại chỗ phát triển, các tế bào ác tính tăng sinh nhanh chóng tạo khối ngay nơi đó.
-
Đòi hỏi sự tăng sinh mạch máu kèm theo để nuôi dưỡng khối u. Việc tăng sinh vô tổ chức này có thể khiến khối u chảy máu, lở loét hay chèn ép ảnh hưởng cơ quan nơi nó xuất hiện.
-
Các tế bào u sẽ theo đường mạch máu, đường bạch huyết đi tới những vị trị khác: hạch, gan, phổi, não, xương… Đây là những cơ quan vốn được cơ thể ưu tiên “tưới” máu nhiều nhất.
-
Phổi (Chiếm từ 16% đến 20%).
-
Tế bào thận (Chiếm từ 7% đến 10%).
-
Hắc tố (Melanoma) (Chiếm khoảng 7%).
-
Vú (Chiếm khoảng 5%) .
-
Đại trực tràng (Chiếm khoảng 1 – 2%).
Triệu chứng của khối u trên não thường khá nguy hiểm, thậm chí là đối với u lành tính. Trường hợp u ác tính di căn thì bệnh nhân nhanh chóng bị ảnh hưởng nặng nề về tâm thần kinh. Triệu chứng biểu hiện sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó có cả bản chất loại ung thư, kích thước và vị trí u di căn. Trên não có những vị trí “hiểm” và có thể gây nguy hiểm, thập chí là nguy kịch nếu bị chèn ép hoặc tổn thương.
Các biểu hiện cần nghi ngờ có tình trạng di căn não, đặc biệt là trên những bệnh nhân ung thư, đang điều trị ung thư:
3.1. Đau đầu
Triệu chứng thay đổi từ âm ỉ mức độ nhẹ đến dữ dội. Đây là một biểu hiện thường gặp.
Bệnh nhân có thể kèm theo buồn nôn hoặc nôn ói nhiều.
3.2. Thay đổi trạng thái tâm thần
Biểu biện nhiều dạng bất thường khác nhau:
-
Cáu gắt, kích động la hét, vật vã kích thích…
-
Ngủ gà, nhận biết kém xung quanh, nặng có thể có li bì, hôn mê…
3.3. Rối loạn trí nhớ
Bệnh nhân đột ngột mau quên hay nhớ lẫn lộn có thể là một dấu hiệu cảnh báo.
3.4. Dấu hiệu tổn thương não khác
- động kinh
Co giật,, co quắp tay chân, yếu liệt, tê bì, cảm giác kiến bò…
-
Chóng mặt, hoa mắt, nhìn mờ, sụp mi mắt…
-
Ù tai, nghe kém.
-
Đớ lưỡi, méo miệng, khó nói.
-
Đi đứng không vững.
Tất cả các loại ung thư một khi đã di căn xa đều được phân nhóm giai đoạn muộn. Cụ thể là giai đoạn IVB, hay còn gọi là giai đoạn cuối. Tiên lượng sống thêm thường rất kém, đặc biệt là khi thương tổn ảnh hưởng đến các cấu trúc “hiểm hóc”. Ví dụ như những trung tâm đảm nhiệm chức năng điều khiển nhịp tim, điều khiển hô hấp của cơ thể.
Thời gian sống của bệnh nhân có thể chỉ là vài tuần, thậm chí vài ngày nếu không được can thiệp kịp thời.
U não thứ phát do di căn là u não phổ biến nhất trong các khối u nội sọ. Nó chiếm trên một nửa tất cả loại u tại não. Trong các bệnh lý ác tính hệ thống, u di căn này gặp từ 10% đến 30% người lớn và 7% – 10% trẻ em.
Ngày nay, với sự phát triển của nhiều phương pháp, thời gian sống của người bệnh đã được cải thiện đáng kể.
6.1. Hoá trị liệu và thuốc trúng đích
Có thể hiệu quả tuỳ thuộc vào một số loại u. Khối u có thể nhỏ lại ở nhiều vị trí, triệu chứng cải thiện nhưng khả năng tái phát là luôn luôn có, thậm chí khá cao.
6.2. Xạ trị
Tuỳ vào cá thể thực tế có thể áp dụng xạ trị toàn bộ não hoặc xạ trị tập trung.
6.3. Phẫu thuật
Với những khối u có vị trí dễ tiếp cận, khu trú đơn độc thì bác sĩ có thể cân nhắc phương án này.
6.4. Điều trị giảm nhẹ
Mục tiêu trọng tâm là cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh. Nó giảm đau tối đa và giảm gánh nặng tâm lý nhiều nhất có thể. Điều trị sẽ bao gồm tập trung an thần, giảm đau, chăm sóc dinh dưỡng và tâm lý. Đồng thời, phương pháp này tối thiểu hoá những ảnh hưởng của bệnh và hạn chế xâm lấn can thiệp nếu có thể.
6.4. Vật lý trị liệu – Phục hồi chức năng
Áp dụng để khôi phục chức năng vận động, ngôn ngữ của người bệnh khi có thể.
Việc kiểm soát tiến triển của bệnh ung thư chưa bao giờ là dễ dàng. Thay đổi thói quen sống lành mạnh, nâng cao sức đề kháng và phòng ngừa các loại ung thư nguyên phát là những việc mang lại lợi ích rõ rệt:.
-
Ăn uống đủ chất, lành mạnh.
-
Thể dục, vận động hợp lý.
- viêm gan siêu vi B
Tiêm ngừa đầy đủ, đặc biệt có thể phòng ngừa các ung thư như, ung thư cổ tử cung…
-
Đời sống tình dục an toàn và lành mạnh.
-
Khám bệnh khi cơ thể có những dấu hiệu bất thường như sụt cân, ăn uống kém, nổi hạch… Đặc biệt là trên những người lớn tuổi.
- ung thư phổi
Điều trị tích cực trên những bệnh nhân đang mắc ung thư. Đặc biệt là, ung thư hắc tố, ung thư đại trực tràng…
-
Giữ tinh thần tích cực, lạc quan là một trong những chìa khoá quan trọng để điều trị bệnh hiệu quả.
Ung thư di căn não là một tình trạng nặng. Nằm trong bối cảnh của ung thư giai đoạn cuối, bệnh sẽ có tiên lượng không khả quan trong nhiều tình huống. Biểu hiện chủ yếu của bệnh là các triệu chứng thần kinh thay đổi từ đau đầu âm ỉ cho đến nặng nề như hôn mê. Điều trị sẽ thay đổi phụ thuộc vào tình trạng bệnh nhân, đặc điểm của u di căn và phương tiện y khoa hiện có. Nhìn chung, giảm đau đớn, chăm sóc tâm lý, cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh là mục tiêu quan trọng nhất cần quan tâm.
Bác sĩ Đinh Gia Khánh